Các bước dịch thuật chuyên ngành

Dịch thuật chuyên ngành là một phần trong lĩnh vực dịch thuật. Dịch thuật chuyên ngành đòi hỏi dịch giả phải có khả năng nhất định về kiến thức xã hội và hiểu biết chuyên ngành bằng chính tiếng mẹ đẻ.

Sau đây là các bước dịch thuật chuyên ngành chuyên nghiệp:

Thứ nhất: Đọc qua toàn bộ tài liệu trước khi dịch

Trước khi tiến hành dịch, người dịch nên đọc qua tài liệu để có thể xác định thể loại và chuyên ngành của tài liệu. Việc đọc trước tài liệu giúp chúng ta hiểu nội dung văn bản, nắm ý chính của toàn văn bản để có cách dịch phù hợp.

Thứ hai: Xác định văn phong của tài liệu

Tùy theo thể loại văn bản mà có văn phong dịch khác nhau. Dựa vào thể loại văn bản cùng các hiện tượng ngữ pháp để xác định được văn phong của tài liệu là thông thường hay trang trọng. Mỗi tài liệu đều được viết cho những mục đích, đối tượng nhất định xác định được mục đích, đối tượng của tài liệu thì sẽ xác định văn phong cần thể hiện. Một bản dịch hay là bản dịch phù hợp với văn phong cũng như lối tư duy của người đọc.

Thứ ba: Hiểu bản chất của tài liệu cần dịch

Trong dịch thuật chuyên ngành, hiểu bản chất của tài liệu cần dịch là xác định tài liệu ấy được diễn ra trong hoàn cảnh nào, thời gian, không gian ra sao, có nhân vật nào được nhắc đến trong văn bản không và mối quan hệ giữa các nhân vật đó là gì…

Thứ tư: Bổ sung thuật ngữ chuyên ngành vào vốn thuật ngữ

Trước khi dịch, nên bổ sung kiến thức liên quan tới tài liệu bằng tiếng Việt để nắm được bản chất của vấn đề sau đó liên hệ với bài dịch. Để đảm bảo chính xác, người dịch cần có vốn thuật ngữ chuyên ngành dồi dào.

Tiêu chuẩn dịch tốt là phải dễ hiểu và chính xác tuy nhiên thực tế, người dịch dù rất hiểu tài liệu song vẫn cảm giác khó diễn đạt sang ngôn ngữ đích bởi việc chọn lựa từ, vấn đề sắp xếp trật tự từ, sự tối nghĩa về cú pháp và đặc biệt là chuyển đổi thì.

Người dịch phải có tính kiên trì, cẩn thận đến tỉ mỉ.

Đối với tài liệu khoa học và chuyên ngành, người dịch cần nắm vững ý chính của văn bản gốc kết hợp khả năng ứng dụng ngôn ngữ để tạo nên văn bản đích phù hợp về nội dung và thuật ngữ.

Bản dịch phải được phản ánh trung thực từ đầu đến cuối thông tin ở tài liệu gốc. Bản dịch tốt là bản dịch chính xác, dễ hiểu và quen thuộc với lối tư duy của người đọc.

Trên đây là những bước dịch thuật chuyên ngành. Để dịch được tài liệu chuyên ngành đạt chất lượng đòi hỏi dịch giả phải học hỏi rất nhiều, từ kiến thức tổng quát của chuyên ngành đến những thuật ngữ chuyên dụng trong chuyên ngành. Điều đó không hề dễ dàng.